Σπήλαιο Φράχθι: Ταξίδι στον Χρόνο – 40.000 π.Χ.

• Κυριακή 27 Σεπτεμβρίου 2020
• georgemyzalis

Σπήλαιο Φράχθι: Ταξίδι στον Χρόνο – 40.000 π.Χ.

Αυγουστιάτικο απομεσήμερο. Όλα ξαπλωμένα στις καυτές αχτίνες του ηλίου. Κάπου στην Αργολίδα, ψάχνω το εναλλακτικό στην προϊστορία του τόπου τούτου. Έχω ακούσει για το Σπήλαιο Φράχθι και το αναζητώ. Περπατώ ένα βραχόστρωτο μονοπάτι, πασπαλισμένο με ψιλόκοκκη άμμο, δίπλα στη θάλασσα. Όλα πνιγμένα στην ζέστη και στην αλμύρα αντιστέκονται στην κάψα του καλοκαιριού με την ακινησία, προσμένοντας υπομονητικά το βασίλεμα.

Η διαδρομή, εύκολη αλλά περιπετειώδης. Δεξιά, απότομα βράχια και πράσινη θάλασσα, αριστερά, βράχια και φραγκόσυκα. Απαιτούνται ελιγμοί για να μην πέσεις ή γδαρθείς.

Προσεγγίζοντας το Σπήλαιο Φράχθι.

Απόρροια του μονοπατιού, 100 μέτρων, μία αμμουδερόχρυση παραλία και στο βάθος μια τρύπα^. η είσοδος στο Σπήλαιο Φράγχθι. Μία από τις σημαντικότερες προϊστορικές θέσεις του Ελληνικού χώρου. Πιθανόν, πρώτα κατοικήθηκε από τον άνθρωπο του Νεάντερταλ, κατά τη Μουστιαία περίοδο 40.000 χρόνια π.Χ., αλλά σίγουρα από τον Homo sapiens την περίοδο μετά από το 30.000 π.Χ.

Με κομμένη την ανάσα, προσεγγίζω τον χώρο, που,  όπως γνωρίζω από τα διαβάσματά μου, έδωσε καταφύγιο στον Άνθρωπο μακραίωνων εποχών, τότε που η θάλασσα ήταν 8 χιλιόμετρα μακριά από τη σημερινή της θέση και μεγάλες πεδιάδες απλώνονταν μπροστά στην είσοδο του σπηλαίου. Εδώ, οικισμοί προϊστορικοί έως και νεολιθικοί, ήκμασαν, κυνηγώντας και συλλέγοντας αρχικά, καλλιεργώντας εν συνεχεία, αφήνοντας το ίχνος τους, από κατάλοιπα κτισμάτων, εργαλείων αλλά και ειδωλίων.

Λεπτομέρειες για το Σπήλαιο Φράχθι.

Το σπήλαιο, βάθους 150 μέτρων και πλάτους στην είσοδο 30 μέτρων, έχει ανασκαφεί σε επιφάνεια 700 τ.μ. Πόσες πληροφορίες, αναμένουν να αποκαλυφθούν, θαμμένες ακόμη στο υπόλοιπο κομμάτι το οποίο είναι καταπλακωμένο από την οροφή. Παρά το γεγονός ότι πρόκειται για σπήλαιο – αναγνωρισμένο αρχαιολογικό χώρο, η εμπειρία της εισόδου σε έναν «χθόνιο» χώρο με ανθρώπινη κατοίκηση από την προϊστορία, όξυνε τους νευρώνες του μυαλού μου για να βιώσω μια υψηλής έντασης εμπειρία.

Είδα κτίσματα από φυσικά υλικά, με διαρρύθμιση οικίας. Με εστία και δωμάτια ξεκούρασης. Είδα σκεύη, οικιακά, εργασίας για την εξυπηρέτηση των καθημερινών αναγκών των ανθρώπων. Είδα υπολείμματα γιγάντιων ψαριών και ζώων αλλά και οψιδιανό από την Μήλο, κατάλληλο πέτρωμα για τη δημιουργία σκληρών εργαλείων και όπλων. Η εύρεση οψιδιανού στο Σπήλαιο Φράχθι, επιβεβαιώνει, αλήθεια, τη θαλάσσια επικοινωνία Ερμιονίδας – Μήλου στην νεολιθική περίοδο; Πως άραγε, στην γραμμή του χρόνου, θάβονται, κρίσιμες πληροφορίες για την εξέλιξη του ανθρώπινου πολιτισμού, που μόνο η αρχαιολογική σκαπάνη μπορεί να ανασύρει;

Συγκίνηση και γόνιμη ανησυχία.

Ανεβαίνοντας τους τεράστιους βράχους, που κλείνουν τη συνέχεια του σπηλαίου, ακουμπώ τα χέρια πάνω τους και κλείνω τα μάτια. Σιωπώ. Δεν ακούγεται ούτε η ανάσα μου. Κάπου, κάπου, αγριοπερίστερα πετούν από το ένα σπηλαιοπάτημα στο άλλο. Προσπαθώ να αισθανθώ τί υπάρχει από κάτω.

Σιωπή. Ανοίγω τα μάτια και αναζητώ, εσοχές, τρύπες μήπως και κρυφοκοιτάξω μέσα, φωτίζοντας με τον φακό μου. Τίποτα. Που είναι οι Κύκλωπες της Τίρυνθας να με βοηθήσουν ανασηκώνοντας τους ογκόλιθους; Φαντάζεσαι, να υπάρχουν ακόμη σκελετοί άλλων ανθρώπων (10.000 – 8.000 χρόνια παλαιοί), γνωστοί του 25χρονου που βρέθηκε με πόδια λυγισμένα και τα χέρια στο στήθος στην στάση του εμβρύου λίγο πιο κάτω;

Πλησιάζοντας την έξοδο, βλέπω ξανά την θάλασσα εκεί που παλαιότερα αποτελούσε τον ζωτικό χώρο της κοινότητας με βοσκοτόπια και καλλιέργειες. Ο ερχομός της θάλασσας εδώ, γύρω στο 3.000 π.χ., πιθανώς σηματοδοτεί και την εγκατάλειψη του σπηλαίου. Η κατακρήμνιση της οροφής μπορεί να αποτελεί μία άλλη αιτία της εγκατάλειψης αυτής.

Ευχόμενη το σπήλαιο αυτό να μείνει ζωντανό και «άρτιο» αφήνομαι στη θαλασσινή αγκαλιά, βυθιζόμενη στις σκέψεις μου και στο Μπλε.

Ιωάννα Γάλλου – Kedros Travel.