Mέσα στα «σπλάχνα» ενός επιβλητικού οικοδομήματος

• Τετάρτη 13 Μαΐου 2020
• ioanna

Mέσα στα «σπλάχνα» ενός επιβλητικού οικοδομήματος

   του Κωνσταντίνου Κυρίμη, Ιστορικού Ερευνητή

‘Εξερευνώντας τον υπόγειο Κεντρικό Ηλεκτρικό Σταθμό, στο Βόρειο Οχυρό Αίγινας 

Την πρώτη φορά που αντίκρισα τη σκοτεινή στοά εισόδου, του υπόγειου Κεντρικού Ηλεκτρικού Σταθμού (ΚΗΣ), στο Βόρειο Οχυρό της Αίγινας, δε φανταζόμουν τι κρυβόταν από πίσω. Με τον χρόνο να πιέζει αμείλικτα (το φέρυ αναχωρούσε σε λίγη ώρα), μετά βίας έφτασα βιαστικά μέχρι τον κεντρικό θάλαμο. Αφ’ ενός μαγεύτηκα από τις διαστάσεις του έργου, αφ’ ετέρου ήμουν σχεδόν σίγουρος, ότι είχα δει μόλις την «κορυφή του παγόβουνου».

Με την εικόνα της ανατιναγμένης οροφής (στον μεγάλο θάλαμο), να μου έχει γίνει σχεδόν ψύχωση, διασφάλισα τις απαραίτητες άδειες και μια 2η επίσκεψη στο ύψωμα του Τούρλου, ήταν γεγονός. Αυτή τη φορά, με άπλετο χρόνο, προβήκαμε σε αναλυτική χαρτογράφηση, φωτογράφηση και βιντεοσκόπηση του χώρου. Χωρίς υπερβολή, αυτή η εγκατάσταση μου είχε πάρει το μυαλό. Ποια μυαλά τη σχεδίασαν; Ποια χέρια την έχτισαν; Τι μυστικά κρύβονταν στα 4 επίπεδά του;

Σειρά είχε η αρχειακή έρευνα. Στην (πάντα φιλόξενη) Υπηρεσία Ιστορίας Ναυτικού (ΥΙΝ), αναζήτησα (και ανακάλυψα) τα πρωτότυπα αρχιτεκτονικά σχέδια του ΚΗΣ. Το αποτέλεσμα; Αρκετές απορίες λύθηκαν, αλλά ακόμα περισσότερες γεννήθηκαν. Μία ήταν η λύση: άλλη μια επίσκεψη στον ΚΗΣ !

Η 3η κατά σειρά επίσκεψη, βοήθησε στο να δω τον χώρο, με άλλο μάτι. Διορθώθηκαν μετρήσεις και ελήφθησαν καλύτερες φωτογραφίες και βίντεο. Όμως το «παζλ» δεν έκλεινε. Δεν είχαμε καταφέρει ακόμα να εντοπίσουμε τις απολήξεις των αεραγωγών του ΚΗΣ, στο ύψωμα του Τούρλου. Όταν επιτέλους εντοπίστηκαν και αυτές, περιχαρείς ξεκινήσαμε να ερευνούμε που καταλήγουν. Τότε ανακαλύψαμε, ότι οι δύο μεγαλύτερες εξ αυτών, οδηγούσαν σε ένα κρυφό (5ο) επίπεδο, που δεν ήταν προσβάσιμο από το εσωτερικό. Ο επόμενος στόχος, είχε ήδη λοκαριστεί. Το μόνο πρόβλημα; Για την πρόσβαση στο «χαμένο» επίπεδο, απαιτείτο ειδικός εξοπλισμός, που δεν είχαμε εκείνη τη στιγμή μαζί μας. Όμως το χειρότερο, δεν ήταν αυτό. Από την κορυφή, μέχρι το κρυφό επίπεδο, μεσολαβούσε ένα θεοσκότεινο καθοδικό φρεάτιο, βάθους 25 μέτρων. Ένα όχι-και-τόσο-εύκολο εγχείρημα, εδικά αν έχεις ακροφοβία (όπως εγώ!). Χωρίς πολύ σκέψη, η απόφαση πάρθηκε ομόφωνα: μια 4η επίσκεψη, ήταν επιτακτική.

Μέχρι την ημέρα της επίσκεψης, η εικόνα του καθοδικού 25μετρου πηγαδιού, με ταλάνιζε, κάθε βράδυ που ξάπλωνα. Από τη μία η ικανοποίηση ότι θα έμπαινα σε ένα χώρο, που κανείς δεν είχε δει, για δεκαετίες. Από την άλλη, αυτό το καταραμένο σκοτεινό πηγάδι! Και μόνο που φώτιζα τον πάτο του, ζαλιζόμουν!

Λίγες εβδομάδες μετά, βρισκόμουν ξανά, στο ίδιο μέρος, αντικρίζοντας με δέος την καθοδική διαδρομή. Ομολογώ ότι, προς στιγμήν, δίστασα και ευχήθηκα να μην είχα βρει ποτέ αυτό το σημείο. Εντούτοις, κάτι η περιέργεια που είχε φτάσει στο αποκορύφωμά της, κάτι η ντροπή του να δειλιάσω μπροστά στην ομάδα, με έπεισαν να φορέσω τον εξοπλισμό και να κατέβω. Αυτή κάθοδος, για έναν έμπειρο σπηλαιολόγο, μάλλον θα ήταν ένα παιχνιδάκι. Για ένα σώφρονα άνθρωπο, θα ήταν μάλλον μια τρέλα. Για εμένα, ήταν απλά μια από τις εντονότερες στιγμές της ζωής μου. Δεν ξέρω τι με χαροποίησε περισσότερο: το ότι υπερνίκησα τον φόβο μου ή το ότι επιτέλους έλυσα ένα ακόμα μυστικό, του συγκεκριμένου χώρου;

Όταν εξήλθα πάλι στην επιφάνεια, ξεφυσώντας με ανακούφιση, θεώρησα ότι η «σχέση» μου με τον ΚΗΣ, είχε λάβει τέλος. Και όμως, γελάστηκα ! Μετρώντας τις απολήξεις των αεραγωγών, έφτασα στις 7. Ενώ από το εσωτερικό, ήταν εμφανείς μόνο οι 6. «Θεέ μου», αναφώνησα ! «Που οδηγεί αυτός ο αεραγωγός;» Το «παζλ» συνεχιζόταν …

Τελικά, η υπόθεση ΚΗΣ είχε ακόμα πολύ «ψωμί». Νέες μελέτες στα αρχεία της ΥΙΝ και επικοινωνία με φορείς του εξωτερικού, έφεραν ακόμα περισσότερα στοιχεία στην επιφάνεια. Που με τη σειρά τους, γέννησαν νέες ερωτήσεις.

Πλέον έχω αρχίσει να πιστεύω, ότι μια παράξενη (σχεδόν καρμική) σχέση, με συνδέει με αυτό το υπόγειο κατασκεύασμα. Μια σχέση αμοιβαία: νοιώθω σα να έχω την «υποχρέωση» να φωτίσω όλες τις πτυχές αυτού του οικοδομήματος και αυτό με τη σειρά του, μου το ανταποδίδει κάνοντάς με έναν καλύτερο και τολμηρότερο (εξ)ερευνητή.

Ίσως και όλα αυτά να είναι στη φαντασία μου. Το μόνο σίγουρο είναι, ότι δεν βλέπω την ώρα, να ξαναβρεθώ μέσα στα γνώριμα «σπλάχνα» αυτού του επιβλητικού οικοδομήματος και να το ερευνήσω σπιθαμή προς σπιθαμή …

Βίντεο – Στα ίχνη του Κεντρικού Ηλεκτρικού Σταθμού του Βόρειου Οχυρού Αίγινας

Βίντεο – Βunker Productions GR

Φωτογραφίες – Κωνσταντίνος Κυρίμης