Κυψέλη. Στην άλλοτε κραταιά αστική γειτονιά της Αθήνας

• Τρίτη 23 Ιουνίου 2020
• eirini

Κυψέλη. Στην άλλοτε κραταιά αστική γειτονιά της Αθήνας

 Του Δημήτρη Κατσουλάκου, Διδάκτορος Ιστορίας – Ξεναγού

Μια περιοχή πολύβουη, πυκνοκατοικημένη.

Βρίσκεται μια ανάσα από το κέντρο της Αθήνας και αριθμεί σχεδόν 65.000 κατοίκους. Κύριοι οδικοί άξονές της η Πατησίων, το δυτικό όριό της, και η οδός Κυψέλης. Ανάμεσα στις ψηλές πολυκατοικίες της εποχής αντιστέκονται κάποια μνημεία που μαρτυρούν τον αγροτικό αρχικά και αστικό – μεγαλοαστικό χαρακτήρα της περιοχής του 19ου και του 20ου αι.

Στην απογραφή του 1879 η Κυψέλη είχε 77 κατοίκους! Μέσα σε εκατό χρόνια η σχεδόν έρημη περιοχή, που ήταν έξω από την πόλη της Αθήνας, εξελίχθηκε σε ένα πυκνοδομημένο κομμάτι της πρωτεύουσας.

Νότιο όριο της Κυψέλης το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, το οποίο δεσπόζει επί της Πατησίων. Επιβλητικό κτήριο του Μεσοπολέμου. Ποια η σχέση του χώρου αυτού με την ομάδα του Παναθηναϊκού;

Η πολύβουη σήμερα οδός Δροσοπούλου, Πάρνηθος στο παρελθόν, ήταν χωματόδρομος! Κάπου εκεί κοντά, σε έναν κάθετο δρόμο, πρωτολειτούργησε το Κολλέγιο Αθηνών.

Η οδός Κυψέλης, ο δρόμος που οδηγούσε στην καρδιά της Κυψέλης, ήταν η κεντρικότερη αρτηρία της περιοχής. Στον δρόμο αυτό είχε το σπίτι του ο Κωνσταντίνος Κανάρης. Λίγο πιο πέρα, κρυμμένη ανάμεσα σε ογκώδεις πολυκατοικίες η εκκλησία των Αγίων Αναργύρων.
Πώς σχετίζεται η εκκλησία αυτή με τον μεγάλο μπουρλοτιέρη;
Τι γνωρίζουμε για τη Μεγάλη Βρύση;
Ποια η σημασία της;
Πού ήταν;

Την Κυψέλη χώριζε στα δύο το ρέμα Λεβίδη. Πού ήταν; Γιατί έλαβε την ονομασία αυτή; Ποια η σχέση του με τον Άλκη Γιαννακά;

Το 1831, μισή ώρα έξω από την Αθήνα, ο διοικητής του αγγλικού στόλου της Μεσογείου έχτισε την κατοικία του. Πού είναι το σημείο αυτό; Σώζεται το κτίριο; Κατά το β΄μισό του 19ου αι. γύρω από την κατοικία αυτή κτίστηκαν επαύλεις μέσα σε μεγάλα κτήματα, οι οποίες λειτουργούσαν και ως παραθεριστικές οικίες πλούσιων αθηναϊκών οικογενειών.

Η περιοχή κατά τη διάρκεια του Μεσοπολέμου και τις πρώτες δεκαετίες μεταπολεμικά γνώρισε μεγάλη ανάπτυξη. Τα εναπομείναντα εντυπωσιακά νεοκλασικά και οι περίτεχνες πολυκατοικίες της περιόδου αυτής το μαρτυρούν περίτρανα. Τις δεκαετίες του ’50 και του ’60 η αγορά ενός διαμερίσματος στην περιοχή θεωρείτο προνομιακή. Η Κυψέλη έσφυζε από ζωή.

Τι δουλειά έχει ο Ηλίας του 16ου στην Κυψέλη; Ο συντηρητικός απόστρατός ταξίαρχος Χαρίλαος (Ορέστης Μακρής) σε ποια πλατεία συναντάει τον φίλο του Ξενοφώντα (Παντελή Ζερβό) και κανονίζουν για τη μεταξύ τους παρτίδα τάβλι;

Απαντήσεις στα παραπάνω ερωτήματα αλλά και σε πολλά άλλα ακόμα θα μας δοθούν κατά την περιδιάβασή μας στους δρόμους της Κυψέλης, μιας γειτονιάς που κρύβει πολλές εκπλήξεις.